Czy w XXI wieku dostęp do wody jest przywilejem?

Czy w XXI wieku dostęp do wody jest przywilejem?

kliknij aby powiększyć

Według raportu z badań przeprowadzonych przez RICS, co trzecia osoba na świecie nie ma wystarczającego dostępu do wody. Według prognoz, w ciągu następnych 15 lat, ponad jedna czwarta krajów będzie musiała zmierzyć się z problemem niedoboru lub niedostatku wody. Według twórców raportu, dostęp do wody jest jednym z największych wyzwań stojących przed ludzkością w XXI wieku.

W opublikowanym w grudniu „RICS research report: Water Scarcity and Land Use Planning" organizacja zaleca szereg rozwiązań w celu zaradzenia problemowi na szczeblu regionalnym, miejskim oraz w przypadku pojedynczych inwestycji budowlanych.

Jako że aktualnie rządy większości państw skupiają się przede wszystkim na problemach gospodarczych, presja poszukiwania oszczędności prowokuje je do cięć również w obszarach programów ochrony środowiska. Zgodnie z wnioskami przedstawionymi przez autora raportu RICS - Justina Abotta, nie powinniśmy żyć w przekonaniu, że niedobór wody to odległe zagrożenie, które pojawi się w nieokreślonej przyszłości. „W ciągu ostatniego stulecia, zapotrzebowanie na wodę rosło w dwukrotnie szybszym tempie niż liczba ludności na świecie. Ma to ogromny wpływ na politykę, ludność, produkcję żywności rozwój miast i globalnej gospodarki. Temat ten wymaga pilnego podjęcia działań i przyjęcia holistycznego podejścia do zwalczania niedoborów w skali ogólnoświatowej." - komentuje swoje wnioski z przygotowanego dla RICS raportu Justin Abbott. „Zasoby wody nie są nieskończone. Dotarliśmy do momentu, kiedy musimy przedefiniować nasze priorytety jako ludzkość i skupić się na odtworzeniu równowagi pomiędzy popytem i podażą wody pitnej." - dodaje J. Abbott.

Jak każde globalne wyzwanie, przeciwdziałanie niedoborom wody wymaga szerokiego spojrzenia, ale działań przede wszystkim w skali lokalnej. "Publikacja tego raportu przez RICS pokrywa się z trwającą właśnie debatą w Komisji Europejskiej, która weryfikuje swoją dotychczasową politykę pod kątem nakładów niezbędnych do skutecznego i zrównoważonego wykorzystania wody w UE. W tej perspektywie raport RICS proponuje szereg zaleceń, które mogą być pomocne decydentom w opracowaniu skutecznych rozwiązań na poziomie regionów, ośrodków miejskich, a także na poziomie zarządzania budynkami i realizacji inwestycji budowlanych." - komentuje powstanie raportu Peter Maitland, FRICS, członek zarządu RICS Polska, Przewodniczący Sustainability Professional Group.

Priorytetami w skali regionów i miast są m.in. redukcja wycieków wody poprzez poprawę wydajności sieci wodociągowych w największych miastach, gdzie obecnie od 20-50 procent wody marnuje się ze względu na nieszczelności lub nielegalne podłączenia. Kolejną propozycją jest zwiększenie wykorzystania wielofunkcyjnej „zielonej" infrastruktury (m.in. drzew, „zielonych" ścian, „zielonych" dachów i otwartych przestrzeni) do wychwytywania i magazynowania opadów oraz spływu wód deszczowych. Dodatkowo powinno się stosować zachęty do tworzenia formalnych sieci do ponownego wykorzystywania i recyklingu wody niezdatnej do picia (deszczówka, uzdatniona woda z gospodarstw domowych, etc.).

Szacunki pokazują, że aż 30 procent wody zużywanej w budynkach można zaoszczędzić. Na tym poziomie RICS rekomenduje stworzenie nowych przepisów budowlanych, które mogłyby wpłynąć na wartość budynków uzależniając ją od ich poziomu wydajności wodnej. Sprzedający będzie musiał wykazać, że budynki spełniają wymagane normy. Dodatkowo, konieczne jest stworzenie bardziej wydajnych narzędzi do pomiaru zużycia i recyklingu wody w budynkach. Równocześnie powinno się położyć nacisk na modernizację istniejących instalacji oraz poprawę oszczędności wody poprzez stosowanie ekologicznych akcesoriów sanitarnych, takich jak toalety, baterie łazienkowe i kuchenne, prysznice itp.

Kluczowym czynnikiem, który ma wpływ na powodzenie wszelkich inicjatyw jest oczywiście zaangażowanie społeczeństwa. Aby presja zmian w długofalowym okresie była skuteczna, a także żeby osiągnąć rzeczywistą zmianę postępowania konieczne jest przekonanie opinii publicznej co do niedocenionej wartości wody pitnej oraz uzmysłowienie ludziom, że jej zasoby są ograniczone. Autor raportu RICS, Justin Abbott dodaje: „Zachęty ekonomiczne będą odgrywać ważną rolę, jednak najwięcej energii trzeba poświęcić na pracę ze społecznościami, mając na celu zwiększenie ich świadomości w temacie niedoboru wody i jego konsekwencji, a także wzmocnienie zaufania do nowego sposobu myślenia, m.in. o recyklingu wody."

Dodatkowe informacje oraz rekomendacje RICS:

Poziom regionów i miast:

• Zmniejszenie niepotrzebnego wycieku - zwiększenie wydajności systemu wodociągowego: Szacuje się, że w największych miastach od 20 do 50 procent wody marnuje się z powodu nieszczelności sieci lub nielegalnych podłączeń. Poprawa funkcjonowania i wydajności sieci kanalizacyjno wodociągowej powinna być jednym z priorytetów regionów i miast.

• Zielona infrastruktura: Odpowiednie wykorzystanie infrastruktury ekologicznej (np. drzewa, zielone ściany, zielone dachy, otwarte przestrzenie), wspieranie i bardziej skuteczne kumulowanie opadów i spływu wód deszczowych. Rozwiązania powinny mieć wielofunkcyjny charakter - równocześnie przeciwdziałać problemom niedoboru wody i zagrożeniu powodziowemu.

• Ponowne wykorzystanie i recykling: promowanie sposobów recyklingu i ponownego wykorzystania niezdatnej do picia wody (deszczówki, zużytej wody w gospodarstwach domowych, itp.)

• Dowartościowanie wody: Szacuje się, że w Europie co najmniej 20 procent wody marnuje się z powodu zaniedbań. Publiczne i prywatne przestrzenie w Europie często oferują funkcje zarządzania zasobami wodnymi, np. zasilanie wód gruntowych, które sprowadzić do wymiernych wartości finansowych. W przyszłości władze lokalne mogą wprowadzić regularne opłaty za korzystanie z takich usług, mając na celu zachęcenie społeczności do oszczędzania i lepszego zarządzania wodą.

Przypisanie wodzie wartości wyrażonej w pieniądzu da społeczeństwu jasny obraz kosztów korzystania z jej zasobów a tym samym zachęci to do jej oszczędzania.

• Edukacja i zaangażowanie: Z punktu widzenia miast, większe zaangażowanie mieszkańców jest niezbędne do stawienia czoła wyzwaniu niedoboru/niedostatku wody. Wymaga to promocji wiedzy i świadomości oraz dobrych chęci społeczeństwa. Może to obejmować, na przykład większe zaangażowanie społeczności w podejmowaniu decyzji dotyczących planowania przestrzennego i lokalnych rozwiązań kumulowania i recyklingu wody. W ramach tych inicjatyw mogą funkcjonować lokalne systemy recyklingu tzw. „szarej wody" (zużytej wody z gospodarstw domowych) lub ponownego wykorzystania wody deszczowej.

Poziom budynków:

• Weryfikacja kodeksów budowlanych: Szacunki pokazują, że blisko 30 procent wody zużywanej w budynkach można zaoszczędzić. W konsekwencji, wiele pomysłów na poprawę wydajności gospodarki wodnej w budynkach jest już brane pod uwagę. Świadectwa prezentujące charakterystykę wydajności wodnej (na wzór Świadectw Energetycznych) mogą w przyszłości w bezpośredni sposób wpływać na ceny i stać się obligatoryjne dla osób sprzedających nieruchomość.

Przepisy budowlane będą również musiały być aktualizowane na rzecz racjonalizacji zużycia wody poziomie konsumpcyjnym przeciętnych obywateli, Np. poprzez stosowanie zaworów obniżających przepływ i innych akcesoriów obniżających zużycie.

• Poprawa efektywności: Potrzebne są nowe narzędzia do pomiaru wydajności wody w budynkach, ale w międzyczasie aby zmniejszać marnotrawienie wody, kluczowa jest modernizacja istniejących urządzeń wodnych, takich jak toalety, prysznice, baterie, wanny w gospodarstwach domowych. W latach 70 XX wieku, standardem były toalety ze zbiornikami o pojemności 12 litrów, dzisiaj dzięki postępowi technologicznemu wystarczają zbiorniki o pojemności 6 litrów.